Harry is alles wat een mens kan zijn, daarom is hij zo herkenbaar – Interview met Jon van Eerd

Dit theaterseizoen staat Jon van Eerd in de theaters met alweer zijn tiende komedie rondom zijn vaste personage Harrie Vermeulen. In ‘Harrie & Eva‘ maken we Harrie mee te midden van dartelende vlinders, kabbelende watervalletjes en gracieus kleurende bloemen: in het paradijs! ‘Harrie & Eva’ is een onbetaalbaar grappige en paradijselijke komedie waarin Harrie er natuurlijk weer een kolossale chaos van maakt! Wij vroegen Jon van Eerd het hemd van het lijf!

Binnenkort in veel theaters te zien: ‘Harrie & Eva’. Daar sta je dan op de bühne, in je blootje, of toch niet?
“Tja, dat moet een verrassing blijven. Maar we houden het netjes hoor. Bovendien denk ik niet dat jullie met groot verlangen naar mijn naaktheid uitkijken.”

Kun je ons nog iets meer vertellen over ‘Harrie & Eva’?
“Harrie & Eva is er weer een in een inmiddels traditionele reeks avonturen waarin Harrie Vermeulen centraal staat. In Harrie & Eva, je raadt het misschien al een beetje, is Harrie te vinden in het Paradijs. Samen met zijn vrouw Eva en hun zoon Abel moet hij het Paradijs veilig zien te houden voor de snode plannen van een slang. Maar dan blijkt dat we midden in een repetitie zitten van een toneelstuk dat helemaal in het honderd loopt, omdat Harrie weer eens een paar hele domme beslissingen heeft genomen. Het is een hilarisch stuk waarin de lach door de zalen zal schateren. Heerlijk om de mensen weer een hele fijne topavond te kunnen geven. Even de boel de boel laten en alleen maar genieten van de kolder en gekte van Harrie Vermeulen.”

Uiteraard hebben wij al veel gelezen over de voorstelling van Harrie en Eva maar kun je ons ook iets vertellen over hoe de repetities gaan? Verandert er nog veel in het script bijvoorbeeld? Veranderen je ideeën en uitvoeringen met hoe je het van te voren hebt geschreven?
“Het gaat altijd om een nieuwe voorstelling, een nieuw script. Een tekst die nog niet eerder het licht en de planken heeft gezien. Het is nog nooit uitgeprobeerd voor een publiek en het moet zichzelf nog bewijzen. Dat betekent ook dat je soms tijdens de repetities en de inspeelvoorstellingen dingen moet veranderen. Dat zijn puntjes op de i; meestal kleine ingrepen om de voorstelling nog smeuïger te maken. In tegenstelling tot wat men vaak denkt is niets geïmproviseerd. Alles ligt vast als een haarfijne, gedetailleerde choreografie. En zo zijn ook de repetities. Gedisciplineerd en oprecht. Ook de personages zijn bloedserieus – alleen dán kunnen ze grappig zijn. Maar dat wil niet zeggen dat we tijdens de repetities niet soms op de grond liggen van het lachen hoor.”

Het zijn nog spannende weken voor de premie`re, loopt alles zoals je wenst of is dat chaos net als in de voorstellingen?
“Chaos is het zeker niet. Zoals ik hierboven al zei is het een hele serieuze, gedisciplineerde aangelegenheid. Je kan pas chaos creëren op het toneel als je als gezelschap precies weet wat je moet doen. Als de ballerina omhoog springt moet ze wel worden opgevangen door haar prins – als hij langs de kant uit zijn neus staat te peuteren valt zij recht op haar neus en ligt de voorstelling stil.”

Kun je ons iets meer vertellen over de casting: Hoe gaat dit in zijn werk? Benaderen jullie de acteurs zelf voor de rollen of hebben jullie hier een extern bureau voor?
“Wij doen altijd onze eigen casting. Daarbij vragen we wel advies aan mensen uit het vak. We schrijven ook wel audities uit. Een extern bureau heeft meestal andere belangen, en zijn daarmee vaak beperkt in kennis en keuze.”

Margo Dames bijvoorbeeld ze speelt al enkele jaren in jullie voorstellingen, wat spreekt jullie zo aan bij haar?
“Margo is hét voorbeeld van een actrice die dit genre – het genre van de hoge komedie (zeg alsjeblieft nooit klucht, want dat maak ik niet) met heel haar hart en ziel omarmd heeft. Zij is er bij ‘Harrie en Twee Meesters’ ingesprongen, bij ‘Harrie Let Op de Kleintjes’ gaan zwemmen en nu bij ‘Harrie & Eva’ doet ze weer de vlinderslag. Zij is als actrice open, eerlijk, spontaan, leergierig en heeft een mega gevoel voor humor. Eigenlijk zoals zij als mens ook is. Zonder vooroordelen maar bijzonder professioneel. Ze denkt mee, leeft mee en is heerlijk om naar te kijken.”

Harrie Vermeulen is elke keer anders maar toch de rode draad door alle voorstellingen heen, wat maakt hem zo speciaal? Waarom past hij zo goed bij je?
“Harrie is lief en arrogant, dom en slim, spontaan en calculerend, gepassioneerd en kort door de bocht, blind en open, gek en vermoeiend. Harrie is alles wat een mens kan zijn. Daarom is hij zo herkenbaar. We spiegelen ons met hem, denken soms ‘oh, nee sukkel! Wat doe je nou!?’ Maar ergens begrijpen we het ook wel weer. Soms willen we hem zijn. Vaak dank je God op je knieën dat je niet met hem bent getrouwd. En waarom past hij zo goed bij me? Omdat hij in mijn lijf zit. Hij heeft mijn motoriek. Hij komt uit mijn koker. Harrie en ik begrijpen elkaar.”

Het valt ons op dat de cast van alle voorstellingen bestaat uit ongeveer vijf personen, is dit iets waar je bewust rekening mee houdt? Hoe meer mensen hoe meer chaos zou je zeggen toch? Of wil je het clubje altijd intiem houden om mee te werken?
“Nee, ik houd er niet speciaal rekening mee. Natuurlijk is een cast van 10 mensen voor een producent niet te betalen vandaag de dag. Maar het is niet mijn motivatie. Het is niet zo dat hoe meer mensen hoe leuker de voorstelling is. Er zitten net zoveel rollen in als dat er daadwerkelijk nodig zijn. Het conflict en de misverstanden staan centraal. Daar heb je vaak niet heel veel mensen voor nodig.”

De comedy’s die je met je productiebureau produceert zijn deze stukken allemaal zelf geschreven of doe je dit met iemand?
“Ik schrijf al mijn stukken zelf. Ik geloof niet in duo-schrijvers. In je eentje is het al moeilijk genoeg om beslissingen te nemen en keuzes te maken uit de talloze goede ideeën. Ik betrek wel mijn regisseur (Caroline Frerichs) bij het proces. Maar pas in een latere fase, als er al een behoorlijke basis is en een script waar ze iets mee kan.”

Hoe kom je aan de inspiratie/ideeën voor de diverse stukken?
“In de auto als ik in de file naar de mensen kijk. Onder de douche als ik me iets herinner wat ik op straat heb gezien. Midden in de nacht als ik plotseling een ingeving krijg. Ik vind mijn inspiratie in de werkelijke wereld om mij heen. Alleen omdat er een basis van herkenning zit in wat je schrijft kan het publiek er iets mee; lachen, huilen, brullen.”

Onlangs lazen we in de bladen (ja, ja) dat er vanuit het buitenland ook interesse was voor Harrie Vermeulen, hoever ben je daarmee? Wat ga je doen?
“Dat is inderdaad héél héél spannend. Ik wist niet wat me overkwam toen we een telefoontje uit New York kregen. We zijn er naartoe gegaan. Praten met de big shots van Broadway en West End. Het is geen kattenpis, want het zijn keiharde jongens (en meisjes overigens ook). Er is nu interesse getoond door agenten uit Zuid-Afrika, Duitsland, Frankrijk, Italië, Engeland en Amerika. Maar houd je adem niet in. Het is een heel lang proces en ik trek de Champagne pas open als het zover is.”

Harrie en Eva is nog niet eens in de theaters te zien en toch ben je al druk bezig met het schrijven van Charley voor volgend seizoen, geen Harrie Vermeulen maar even een jaartje wat anders?
“Jazeker! Het is hollen of stilstaan in dit vak. En met ‘Charley’ gaan we een heel nieuw avontuur aan. Maar mijn hoofdfocus ligt nu nog eerst even bij ‘Harrie & Eva’ hoor.”

Kun je al een tipje van de sluier oplichten van Charley?
“Nou een tipje dan… ‘Charley‘ wordt een spiksplinternieuwe, sprankelende, knotsgekke muzikale komedie. Hilariteit en liefde gaan hand in hand. In de traditie van Broadway en tegelijkertijd helemaal van deze tijd. Alle generaties komen aan bod. Waar ik me ook heel erg op verheug is dat we het gaan spelen met een live orkest. Iets wat je in Nederland helaas niet zo vaak meer ziet. Altijd die orkestbanden! En dan heb ik ook nog Michael Reed kunnen strikken. Ik heb hem leren kennen toen we samen aan ‘Moeder Ik Wil Bij de Revue’ werkten. Hij is een grote in de musicalwereld en zal alle muziek en liedjes gaan componeren. Geloof me, ‘Charley’ gaat een hele bijzondere worden. Die mag je niet missen.”

Lees hier alles over ‘Harrie & Eva’.