Een persoonlijke zoektocht naar een Surinaams verleden

Het bewerken van de roman De Smeekbede naar een theatervoorstelling leidde schrijver Maarten van Hinte via de boekenkast van zijn moeder naar zijn eigen geschiedenis en die van zijn voorouders in Suriname. “Het bleek dat de boeken die de schrijfster heeft gebruikt voor haar roman, ook bij ons in de kast stonden.”

Het verhaal
De Smeekbede is een indringend verhaal over de zoektocht naar een Surinaams verleden. Aan de hand van een opmerkelijke brief, teruggevonden in een archief, wordt het leven gereconstrueerd van Dédé, een in slavernij geboren vrouw die in de eerste helft van de 18e wordt geboren en ruim 100 jaar oud zal worden. Met een smeekbede, geschreven aan haar voormalig meester, probeert Dédé haar zoon vrij te krijgen.

Lees meer over De Smeekbede

Maarten van Hinte duikt de geschiedenis in
Historicus Lianne Damen werd zo door deze brief gegrepen, dat zij besloot een boek te schrijven. Bij het bewerken van haar roman naar het toneel dook Maarten van Hinte (Woiski vs. Woiski, De Gliphoeve, Queen of Disco) opnieuw de geschiedenis in.

Van Hinte: “De historici die Lianne Damen heeft geraadpleegd zijn goede, genuanceerde historici die ik soms kende via research die mijn eigen moeder heeft gedaan naar het leven van mijn overgrootvader.”

Zo vond Van Hinte tijdens het schrijven van de theaterbewerking zelfs een historisch boek met de brief van Dédé terug in de boekenkast achter hem, vol boeken die zijn moeder zelf had gebruikt voor haar onderzoek. De moeder van Van Hinte is Surinaams, zijn bet-overgrootmoeder was tot slaaf gemaakt.

Complex aan de geschiedenis van De Smeekbede is dat een groot deel van het verhaal van de trans-Atlantische slavernij nooit is opgeschreven vanuit het perspectief van de tot slaaf gemaakten. Hun verhalen en hun stemmen klinken wel door in de muziek die de Afrikaanse diaspora heeft voortgebracht, van gospel, blues en jazz tot hiphop en techno.

Muziek zal daarom een belangrijke rol vervullen in de voorstelling. “De brief van Dédé is wat dat betreft een unieke bron, van een vrouw die gevangen zat in een systeem dat haar menselijkheid ontkent, van een vrouw zonder eigen stem: de brief aan haar voormalige meester heeft ze moeten laten opschrijven in de taal van haar meester. Zijzelf had, zoals bijna alle tot slaaf gemaakten, niet mogen leren lezen of schrijven.” De soundscape zal worden gemaakt door dj en producer CARISTA (United Identities).

Van Hinte: “Over deze geschiedenis wordt heel vaak óf zwart-wit gesproken, óf hij wordt genegeerd. Maar deze geschiedenis is van ons allemaal en verbindt ons allemaal.”

Praktische informatie
Wanneer: donderdag 5 oktober – vrijdag 15 december 2023 (première zondag 15 oktober, DeLaMar Theater, Amsterdam)

Naar het boek van Lianne Damen
Bewerking Maarten van Hinte (RIGHTABOUTNOW INC.)
Regie Olivier Diepenhorst
Met Dionne Verwey, Krisjan Schellingerhout, Francesca Pichel en Rohiet Tjon Poen Gie

Muziek componist CARISTA
Decor Lidwien van Kempen
Licht Yuri Schreuders
Kostuum Sandro Lima
Regie- en productie-assistent Lionel Grauwde