Recensie TIENTJE

Het Rosa Ensemble onderzoekt de waarde en betekenis van muziek in de voorstelling TIENTJE. Componisten Wilbert Bulsink, Floris van Bergeijk en Jeroen Kimman schreven nieuwe stukken voor dit experiment. De bijdrage van het publiek is essentieel om de kennis te vergroten over de waarde van Rosa’s muziek. Zodat het ensemble niet alleen de artistieke prestaties kan verbeteren, maar ook een beter begrip krijgen van hoe de muziek het leven beïnvloedt.

 

TIENTJE

De première van TIENTJE door het Rosa Ensemble vond plaats in Utrecht. Op de eerste zaterdag van 2024 is er een gezellige drukte in de binnenstad! Vanuit het centraal station wandel ik de rustige kant van de Singel op, naar theater De Kargadoor.

In de foyer is een ruime keus aan lekkere, biologische drankjes bij de bar. Omdat het theater verschillende zalen heeft en er dus veel publiek is, heerst er ook binnen een gezellige drukte. Het concert van het Rosa Ensemble vindt plaats in de historische werfkelder van De Kargadoor.

“Vanavond mag alles.”

En dat begint al bij de entree, die is namelijk gratis. Vervolgens begint de band pas te spelen nadat het het publiek gevraagd heeft, of iedereen er is (of dat ze nog even moeten wachten). De sfeer was zo ontspannen dat de gitarist bij aanvang geen stroom op zijn pedal board had staan, maar dat werd direct opgelost. Zo informeel heb ik een voorstelling zelden meegemaakt!

 

Inclusief

De voorstelling is zowel een openbare repetitie als inclusief. Inclusief, dus echt mèt het publiek. Het publiek zit daadwerkelijk rondom de band, met slechts enkele centimeters tussen de muzikanten en de aandachtige toehoorders. Na ieder nummer applaus? Het hoeft niet van de muzikanten. Waarom klappen we eigenlijk? In het gesprek dat met het publiek ontstaat over klappen na ieder nummer, komen we tot de conclusie dat iedereen mag klappen wanneer hij of zij dat wil. Het ene nummer nodigt meer uit voor een daverend applaus, dan het andere. En dat mag ook, want alles mag.
De voorstelling zit daarnaast vol verrassingen, van bijzondere instrumenten tot de enorme humor dankzij de vele spontane grapjes van de muzikanten.

 

Werfkelder

De akoestiek in een werfkelder is … uitdagend. Mijn ervaring met restaurants in werfkelders is dat je elkaar niet kunt verstaan, maar wel alles hoort wat de gasten aan andere tafels tegen elkaar proberen te schreeuwen. Hoe zou dat uitpakken voor het deels versterkte optreden van het Rosa Ensemble?

Het pakt fantastisch uit! Dankzij de zachte vulling van ruimte door publiek en kussens, komt de unieke akoestiek perfect tot zijn recht. De sfeerverlichting creëert bovendien een romantische, intieme sfeer in de duistere werfkelder.
De volgorde van de nummers ligt niet vast. Zich baserend op de reactie van het publiek, overleggen de bandleden welk nummer vervolgens gespeeld wordt. Tijdens het nummer ‘Walk’ wordt het publiek uitgenodigd om vrij door de ruimte te lopen, meegevoerd door de muziek. De luisteraar mag doen wat hem of haar op dat moment door de muziek wordt ingegeven.

Het Rosa Ensemble is duidelijk experimenterend. De gitarist gebruikt bijvoorbeeld af en toe een deeghaak (van een keukenmixer) om zijn snaren mee aan te slaan. Experimenteel, maar wel gemakkelijk en prettig in het oor. Het publiek mag aangeven of het volume omhoog of juist omlaag moet (niet zoals je op een versterker met knopjes doet, maar door het daadwerkelijk harder of zachter spelen door de muzikanten). Vervolgens mag het publiek bepalen of het de muziek langzamer of sneller gespeeld wil horen. Een menselijk mengpaneel, een dirigerend publiek. De muzikanten marionetten.

 

Gevoel

Maak je muziek om het publiek een bepaald gevoel te geven, of speel je voor het gevoel dat je er zelf van krijgt? Om de vraag hoe de muziek van het Rosa Ensemble het leven beïnvloedt, zoek ik mijn gevoel op. Wat muziek met je doet is extreem persoonlijk. Herinneringen aan eerdere ontmoetingen met specifieke instrumenten bijvoorbeeld, die zijn per persoon verschillend. Zo gaat in mijn geval het geluid van de saxofoons rechtstreeks naar mijn hart.

Wat een ritme met je doet, is dan weer veel minder afhankelijk van ervaringen. Niemand kan stil blijven zitten bij een opzwepend ritme!
Over mineur en majeur is iedereen het bovendien eens: mineur geeft een verdrietig, contemplatief gevoel; majeur een vrolijk, levenslustig gevoel.
Hoe de luisteraar reageert op deze twee sferen is dan wel weer van persoon tot persoon verschillend.

Op het eerste gezicht bestaat ook wat betreft consonant en dissonant een duidelijke consensus. Consonanten liggen makkelijk in het gehoor, dissonanten liggen dat juist niet. Maar wat dit gegeven vervolgens met je doet, is wederom volkomen persoonlijk en afhankelijk van moment en omgeving.

 

De open repetitie TIENTJE is nog bij te wonen op:

• 3 februari in de Roode Bioscoop in Amsterdam
• 9 februari in Verhalenhuis Belvédère in Rotterdam

Waarom je de voorstelling TIENTJE echt moet beleven?

* Verrassende humor tussen de nummers door
** De gitarist bespeelt een 19-tonige gitaar
*** Juist interessant als je nog niet zoveel over muziek weet
**** De saxofonist bespeelt de zeldzame bas-saxofoon

 

Uitvoerenden

Het Rosa Ensemble bestaat uit:
Koen Kaptijn – trombone
Mei-Yi Lee – slagwerk
John Dikeman – saxofoons
Peter Jessen – contrabas
Jeroen Kimman – gitaren

-> Lees meer en reserveer je plekje op tijd!

Iedere enthousiasteling is welkom, ongeacht je achtergrond. Want je hebt geen specifieke kennis of vaardigheden nodig om deel te nemen aan dit experiment.

Hoewel de voorstelling gratis is, is reserveren noodzakelijk vanwege een beperkt aantal zitplaatsen.

 

Credits TIENTJE

Idee en concept: Vera Jessen Jührend, Floris van Bergeijk, Wilbert Bulsink, Jeroen Kimman
Composities: Floris van Bergeijk, Wilbert Bulsink, Jeroen Kimman
Vormgeving: Eveline Didderen
Eindregie: Willem Wits